เขียน: วรัชยา สุริยะพันธุ์
ภาพประกอบ: สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ
‘ใส่เสื้อวินเทจ สะพายกระเป๋าผ้า ถือหนังสือสตรีนิยม ดื่มเพียวมัจฉะแต่ห้ามเป็นร้านนายทุน’ คือ Dress Code ของกิจกรรม Thammasat Performative Contest ที่จัดขึ้นวานนี้ (1 ตุลาคม) โดย Sapphostirical กลุ่มขับเคลื่อนประเด็นทางเพศภายในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยงานนี้จัดขึ้นเพื่อล้อเลียนกระแส Performative Male ที่กำลังได้รับความสนใจในโลกอินเตอร์เน็ตทั้งในไทยและต่างประเทศด้วยการแต่งกายตามภาพจำของกลุ่มผู้ชาย ‘เทสต์ดี’ ดังกล่าว
แม้กิจกรรมนี้จะเป็นเพียงงานเล็กๆ ที่จัดขึ้นในเชิงเสียดสี แต่ความจริงแล้วกระแสนี้มีที่มาที่ไป และผลกระทบที่มากกว่าการล้อเลียนเพื่อความบันเทิง ในบทความนี้ Varasarn Press จะพาไปทำความรู้จักกับกระแส Performative Male ให้มากขึ้น พร้อมชวนคิดว่าทำไมการแสดงออกตามกระแสดังกล่าวอาจนำไปสู่ปัญหาที่ใหญ่ขึ้นได้อย่างไม่คาดคิด
ย้อนรอย Performative Male
ก่อนจะเกิดเป็นภาพจำของ ‘หนุ่มเทสต์ดี’ อย่างที่รู้จักกันในปัจจุบัน คำว่า Performative Male มีความหมายดั้งเดิมคาบเกี่ยวกับ ‘Performative Masculinity’ ซึ่งหมายถึงกลุ่มผู้ชายที่พยายามทำให้ตัวเองมีความแข็งแรง ดุดัน อันเป็นอัตลักษณ์ของความเป็นชายแบบดั้งเดิมที่สังคมคุ้นชิน ทั้งที่ไม่ใช่ความชื่นชอบของตัวเอง โดยกลุ่ม Performative Masculinity มักมีพฤติกรรมส่งเสริมภาพลักษณ์ผู้ชายที่เข้มแข็ง เช่น ไว้หนวดเครา เพาะกาย และเล่นกีฬาผาดโผน เป็นต้น โดยบางครั้ง การแสดงออกเหล่านั้นอาจมีจุดประสงค์แอบแฝงเพื่อให้ผู้หญิงที่ชื่นชอบในความเป็นชายแบบดังกล่าวเข้าหา และเมื่อได้คบหากันแล้ว พวกเขามักแสดงตัวตนที่แท้จริงซึ่งไม่ตรงตามภาพลักษณ์ Performative Masculinity ออกมา
ต่อมาเมื่อกระแส Feminism ที่แนวคิดส่วนหนึ่งว่าด้วยการที่ผู้หญิงไม่จำเป็นต้องพึ่งพาผู้ชายในทุกมิติของชีวิตได้รับความนิยมมากขึ้น ผู้หญิงจึงเริ่มมองหาชายที่ไม่จำเป็นต้องเข้มแข็งหรือเป็นผู้นำในความสัมพันธ์ กลับกัน พวกเธอคาดหวังให้หนุ่มๆ ในอุดมคติเป็นคนอ่อนโยน เข้าใจความเป็นหญิงและสามารถเป็นที่พึ่งทางใจได้ ดังนั้น นิยามของ Performative Masculinity แบบดั้งเดิมจึงเริ่มหายไป และถูกแทนที่ด้วยนิยามของ Performative Male ในปัจจุบัน
Performative Male Starter Pack
Performative Male ในนิยามใหม่หมายถึงกลุ่มผู้ชายที่พยายามแสดงออกให้มีความเป็นหญิงมากขึ้น ทั้งในแง่ของรูปลักษณ์ภายนอกและแนวคิด โดยที่ในความเป็นจริง พวกเขาอาจไม่ได้มีความชอบ ความเชื่อ หรือแนวคิดเช่นนั้น สิ่งที่พวกเขาแสดงออกอย่างชัดเจนที่สุดคือการแต่งกายที่ให้ความรู้สึกเป็นคนอ่อนโยนและน่าค้นหา เช่น ใส่เสื้อผ้าวินเทจโทนสีละมุน ใส่เสื้อคลุม Oversized และใช้หูฟังมีสายฟังเพลงจากวงดนตรีอินดี้ เพื่อแสดงออกว่าตัวเองชอบสิ่งที่ไม่ต้องไล่ตามเทรนด์ยุคปัจจุบัน
นอกจากการแต่งกายแล้ว Performative Male ยังแสดงออกว่าชื่นชอบแนวคิดสมัยใหม่ ซึ่งผู้หญิงส่วนใหญ่ในปัจจุบันยอมรับ เช่น แนวคิด Feminism กระแสการรักษ์โลก และการยอมรับวัฒนธรรมต่างชาติ โดย Performative Male สอดแทรกแนวคิดเหล่านั้นลงไปในสิ่งของที่พวกเขาพกติดตัวและพฤติกรรมบางอย่าง เช่น อ่านหนังสือที่ส่งเสริมแนวคิด Feminism ตลอดเวลา พูดถึงสิทธิสตรีในระดับผิวเผิน ใช้ถุงผ้าเพื่อแสดงออกว่าตัวเองตระหนักถึงภาวะโลกร้อนที่เกิดขึ้นจากถุงพลาสติก ไปจนถึงการดื่มมัจฉะและห้อยพวงกุญแจตัวละครการ์ตูนญี่ปุ่น อันเป็นสัญลักษณ์ว่าพวกเขาชื่นชอบวัฒนธรรมต่างประเทศจนนำสิ่งของเหล่านั้นมาใช้ในชีวิตประจำวัน
แก่นแท้ของกระแส Performative Male คือการมุ่งเน้นไปที่การสร้างบุคลิกปลอมที่ดูอบอุ่น หัวก้าวหน้าและพร้อมเป็นที่พึ่งทางอารมณ์ให้กับผู้หญิงเสมอ พวกเขามีจุดมุ่งหมายสุดท้ายคือการเข้าหาผู้หญิงในเชิงชู้สาวหรือหวังผลประโยชน์บางอย่าง ไม่ต่างจากกลุ่ม Performative Masculinity ในอดีต
ปัญหาที่มากกว่าการล้อเลียนความ ‘เทสต์ดี’
กระแส Performative Male ไม่ใช่แค่กระแสการแต่งตัวหรือรสนิยมการใช้ชีวิตเท่านั้น เพราะเมื่อมีการปลอมบุคลิกของตัวเองเพื่อเข้าหาผู้หญิงและหวังผลประโยชน์ในความสัมพันธ์แล้ว การปฏิบัตินี้ย่อมมีผลถึงบุคคลอื่น โดยเฉพาะผู้หญิงที่ Performative Male เหล่านี้พยายามเข้าหา
อ้างอิงจาก Podcast รายการ Gender Friendly ของ MIRROR THAILAND ซึ่งว่าด้วยกระแส Performative Male รายการระบุว่าการที่ Performative Male แสดงภาพลักษณ์ที่ไม่จริงใจกับผู้หญิงที่เข้าหาตั้งแต่แรก นอกจากจะเป็นการทำลายความเชื่อมั่นในความสัมพันธ์ในอนาคตแล้ว ยังมีผลกระทบถึงแนวคิด Feminism หรือแนวคิดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เพราะการแสดงออกเพียงการใช้สิ่งของหรือการพูดวาทกรรมบางอย่างที่ตื้นเขินนั้น อาจเป็นการส่งต่อความเชื่อผิดๆ ว่าการขับเคลื่อนทางสังคมเป็นเพียงการแสดงออกด้วยการบริโภคสิ่งของ ทั้งที่ความจริงมีการเคลื่อนไหวที่เข้มข้นและมีความหมายจริงจังอยู่เบื้องหลัง
อย่างไรก็ตาม การเหมารวมผู้ชายที่แต่งกายและมีชุดความคิดเหล่านี้ว่าเป็น Performative Male ทั้งหมด และตัดสินพวกเขาเพียงแค่ภายนอกก็เป็นการสร้างภาพจำแบบเหมารวมเช่นกัน และนั่นอาจทำให้ผู้ชายที่จริงใจแต่บังเอิญมีรสนิยมเหมือนกับ Performative Male ถูกเหมารวมว่ามีเจตนาไม่ดีต่อผู้หญิงได้ ดังนั้น แม้จะมีกระแสการล้อเลียน Performative Male ในขณะนี้และพาดหัวเรียกพวกเขาในทางที่ไม่ดี สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือการทำความรู้จักพวกเขาในระยะยาว ไม่ใช่เพียงการตัดสินจากการแต่งตัวหรือของที่พวกเขาใช้
รายการอ้างอิง
The Mirror Podcast (2568). Performative Male หนุ่มเทสต์ดีที่อาจมีจุดประสงค์ไม่ดีแอบแฝง | Gender Friendly EP. 25 สืบค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=LDca2dcK5cw
ความรู้สึกของคุณหลังอ่านบทความนี้เป็นอย่างไร ?
ถูกใจ
รักเลย
ตลก
เศร้า
โกรธ
