มูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการเตรียมผลักดันการยกเลิกพ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี ฯ

เรื่อง : อารีย์วรรณ อมรเดชเทวินทร์ และ สิทธิเดช สายพัทลุง

ภาพ : จิรัชญา นุชมี

มูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการ เตรียมผลักดันการยกเลิก พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณีฯ เพราะพรบ.ทำให้พนักงานโดนคนในเครื่องแบบรีดไถ ต้องหาเงินจากอาชีพนี้นานขึ้น และไม่ได้ช่วยป้องกันโรค

เมื่อวันที่ 5 กันยายน ที่ สำนักงานมูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการ จำรอง แพงหนองยาง รองผู้อำนวยการมูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการ หรือ Service Workers in Group Foundation (SWING) ให้สัมภาษณ์ว่า ทาง SWING เตรียมผลักดันร่างพ.ร.บ.ยกเลิก พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ.2539 เข้าสู่รัฐสภา เนื่องจากเนื้อหาในพ.ร.บ.ป้องกันฯ กำหนดให้พนักงานค้าบริการเป็นอาชีพที่ผิดกฎหมาย จึงทำให้ผู้ถือกฎหมายใช้พ.ร.บ.ฉบับนี้ในการเอารัดเอาเปรียบพนักงานค้าบริการ อย่างกรณีพนักงานบางคนต้องยอมจ่ายส่วยให้ตำรวจบางนาย 1,000 บาท เพื่อทำงานได้ 2 วัน โดยไม่โดนตำรวจรบกวน ส่วนบางคนต้องจ้างมอเตอร์ไซค์รับจ้างวันละ 500 บาทเพื่อใช้หนีตำรวจขณะยืนรอลูกค้าหน้าสวนสาธารณะ ส่งผลให้พวกเขาไม่มีรายได้เท่าที่ควรจะเป็น ต้องทำงานในอาชีพนี้นานขึ้น และไม่สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นได้

“เพราะมีกฎหมายตัวนี้ ทำให้คนที่มาทำอาชีพนี้รู้สึกกลัวไปหมด รวมทั้งมีคนใช้ช่องว่างตรงนี้ในการทำมาหากิน เราต้องการจะไปปิดช่องว่างดังกล่าว เพราะยังไงคนก็เข้ามาขายบริการอยู่ดีไม่ว่าจะผิดกฎหมายหรือถูกกฎหมาย เพราะฉะนั้นการที่เราจะยกเลิกไม่ได้แปลว่าสนับสนุนให้คนเข้ามาขายบริการ” จำรองกล่าว

จำรองกล่าวเพิ่มเติมว่า ช่องว่างของพ.ร.บ.ฉบับดังกล่าวยังส่งผลให้พนักงานค้าบริการหลายคนไม่กล้าเข้ารับบริการด้านสุขภาพ ทั้งที่สามารถใช้สิทธิประกันสังคมตามพ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 40 ในฐานะคนทำงานอาชีพอิสระได้ (ฟรีแลนซ์) เนื่องจากคิดว่าตัวเองทำอาชีพผิดกฎหมายค้าประเวณี จึงไม่กล้าไปใช้สิทธิ์ มูลนิธิฯ ซึ่งมีบริการช่วยเหลือดูแลสุขภาพของพนักงานค้าบริการจึงทำงานได้ยากขึ้น “ทาง SWING มองว่าถุงยางอนามัยคือเครื่องป้องกัน แต่จริงๆ แล้วมีตำรวจใช้ถุงยางอนามัยเป็นหลักฐานในการจับปรับพนักงานบริการ (ในข้อหาค้าบริการ) ซึ่งทำให้พนักงานบริการบางคนไม่กล้าพกถุงยาง ซึ่งจะส่งผลต่อปัญหาสุขภาพของคนทำงาน”

รองผู้อำนวยการมูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการ กล่าวว่า SWING ต้องการความร่วมมือจากประชาชนในการลงชื่อสนับสนุนให้ครบ 10,000 รายชื่อ สำหรับการยื่นร่างพ.ร.บ.ยกเลิกพ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ.2539 ดังนั้นจึงขอให้ประชาชนติดตามรายละเอียดจาก SWING ต่อไป

จำรอง กล่าวเพิ่มเติมว่า ในตอนนี้ทาง SWING กำลังร่างกฎกระทรวงคุ้มครองแรงงานภาคบริการ เพื่อปรับสถานภาพจากเจ้าของสถานบริการให้เป็นนายจ้าง และเปลี่ยนสถานภาพจากผู้ค้าบริการให้เป็นลูกจ้าง ซึ่งเป็นการช่วยคุ้มครองให้ผู้ค้าบริการอยู่ภายใต้กฎหมายแรงงาน รวมถึงให้ได้รับสวัสดิการในฐานะลูกจ้างที่ถูกต้องตามกฎหมายด้วยเช่นกัน โดยการร่างกฎกระทรวงคุ้มครองแรงงานสามารถมีผลบังคับใช้ได้ง่ายและรวดเร็ว เนื่องจากสามารถเสนอให้ทางรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานพิจารณาออกเป็นกฎกระทรวงได้เลย ไม่มีความจำเป็นต้องผ่านขั้นตอนในรัฐสภา

รองผู้อำนวยการมูลนิธิเพื่อนพนักงานบริการ กล่าวว่า นอกจากการพัฒนาคุณภาพชีวิตพนักงานค้าบริการแล้ว ปีนี้กลุ่มเป้าหมายที่มูลนิธิฯ จะทำงานด้วยมากขึ้นคือกลุ่มเยาวชน เนื่องจากมีข้อมูลพบว่าเยาวชนอายุ 18-25 ปี มีอัตราการติดเชื้อเอชไอวีและซิฟิลิสเพิ่มสูงขึ้น ก่อนหน้านี้มีกิจกรรมหนึ่งที่ทาง SWING ได้ให้บริการคลินิกเคลื่อนที่เพื่อตรวจเลือดตรวจเยาวชนจำนวน 50 คน พบว่ามีเยาวชนที่ติดเชื้อเอชไอวีถึง 6 คน ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนที่สูงมาก ทางมูลนิธิฯ จึงเชื่อว่าการทำงานกับกลุ่มเยาวชนให้มากขึ้นจะสามารถช่วยลดอัตราการติดเชื้อในเยาวชนที่กำลังเพิ่มสูงขึ้นนี้ได้

“เราไม่ได้พูดถึงแค่พนักงานค้าบริการเท่านั้น แต่เราพูดถึงเรื่องความเสี่ยงของการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกันทั้งหมด เพราะฉะนั้นมันเป็นเรื่องของคนทุกคน ไม่ใช่แค่กับพนักงานค้าบริการ” จำรองกล่าวและว่า สำหรับการทำงานกับเยาวชน ทาง SWING จะปรับภาพลักษณ์ของมูลนิธิฯ ให้มีความเข้าถึงได้ง่ายเพื่อขยายกลุ่มเป้าหมายให้มากยิ่งขึ้น รวมถึงจะมีการจัดกิจกรรมที่เข้าถึงสถานศึกษาโดยตรง ไม่ว่าจะเป็นการให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคติดต่อหรือการให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาชีพค้าบริการ ว่าสิ่งที่อาจจะต้องเผชิญเมื่อเลือกอาชีพนี้มีอะไรบ้าง

นอกเหนือจากการทำงานกับกลุ่มเยาวชนที่จะช่วยลดอัตราการติดเชื้อแล้ว จำรองกล่าวเพิ่มเติมว่า มูลนิธิฯ ยังให้บริการ Same-Day ART (Antiretroviral Therapy) ที่เป็นบริการการเริ่มให้ยาต้านไวรัสสำหรับผู้ติดเชื้อรายใหม่ (Newly-diagnosed) และผู้ที่เคยทราบผลการติดเชื้อเอชไอวีมาก่อนแล้ว (Re-engaged) ภายในวันเดียวกับวันที่ตรวจพบการติดเชื้อเอชไอวี หรือไม่เกิน 72 ชั่วโมงนับตั้งแต่วันที่ทราบผลเลือด ซึ่งจะสามารถช่วยให้ผู้ติดเชื้อเข้ารับการรักษาได้เร็วขึ้น ซึ่งโรงพยาบาลส่วนมากยังทำไม่ได้ เพราะบุคลากรทางการแพทย์ยังกังวลเรื่องการให้ยาเพื่อป้องกันและรักษาโรคฉวยโอกาส

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า SWING เป็นองค์กรที่ไม่แสวงผลกำไรที่มีเป้าหมายคือการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับพนักงานค้าบริการ ทั้งในด้านสุขภาพ มีบริการตรวจเลือดแบบไม่เสียค่าใช้จ่าย การจ่ายยา PrEP เพื่อป้องกันก่อนการสัมผัสเชื้อเอชไอวี หรือการจ่ายยา PEP หลังจากมีความเสี่ยงที่จะได้รับเชื้อเอชไอวี ด้านการศึกษามีการจัดการศึกษานอกระบบ (กศน.) ให้เหล่าพนักงานค้าบริการ และด้านกฎหมายมีการผลักดันกฎหมายเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้แก่พนักงานค้าบริการ รวมถึงยังมีการช่วยเหลือด้านสุขภาพแก่กลุ่มเป้าหมายอื่นที่ไม่ใช่พนักงานบริการ เช่น กลุ่มเยาวชน โดยมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่สีลม (BTS สถานีศาลาแดง ทางออก1 ด้านในซอยพัฒพงศ์) และสาขาสะพานควาย (BTS สถานีสะพานควาย ทางออก1 เลี้ยวขวาเมื่อถึงสี่แยกสะพานควาย มูลนิธิ ฯ ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามซอยประดิพัทธ์ 25) กรุงเทพมหานคร ขณะที่ในต่างจังหวัดมีสาขาเมืองพัทยา ชลบุรี (มูลนิธิ ฯ ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามซอย 14 พัทยาใต้) อีกยังจะเปิดสาขาใหม่ที่ซอยเพชรเกษม 31 (MRT สถานีเพชรเกษม 48) ภายในเดือนตุลาคมที่จะถึงนี้