Art & CultureMediaShot By ShotWritings

ส่องหลังม่านการแสดงงิ้ว โลกหลังเวทีของเหล่า ‘คนแปลกหน้า’

เรื่องและภาพประกอบ : วรพร รุ่งวัฒนโสภณ

chinese opera 2024

นอกจากอากาศที่ร้อนระอุในเดือนเมษายน และต้นข้าวในท้องนาริมถนนที่ถูกเก็บเกี่ยว การเดินทางกลับบ้านในช่วงวันหยุดยาวครั้งนี้ มีสิ่งหนึ่งที่ฉันตั้งตารอ 

.

‘ศาลเจ้าแม่ทับทิม’ ริมแม่น้ำบางปะกงได้รับการบูรณะในปี 2560 และในทุกๆ ปี ศาลเจ้าจะจัดการแสดงงิ้ว หรืออุปรากรจีน (Chinese Opera) ประจำปี เพื่อทำบุญศาลเจ้า อันเปรียบเสมือนเป็นการแสดงให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาลได้ชม 

“ไปดูนิ้วๆ”

พี่สาวเล่าให้ฟังแทบทุกครั้งที่เราไปดูงิ้วด้วยกัน ว่าเมื่อก่อนมีเด็กตัวเล็กๆ ที่ยังพูดไม่ชัด อยากไปดูงิ้วใจจะขาด ก่อนจะกลับมาพร้อมน้ำตาเพราะกลัวตัวละครงิ้วบนเวที และเด็กคนนั้นก็คือฉันเอง

ตั้งแต่จำความได้ ฉันไปดูงิ้วทุกปีนับตั้งแต่ยังเป็นศาลเจ้าเก่า ซึ่งสิ่งที่น่าสนใจและทำให้การแสดงไม่น่าเบื่อคือเสน่ห์ของเหล่านักแสดงงิ้วที่ใส่ชุดสุดอลังการ แต่งหน้าทำผมชวนสะดุดตาอยู่บนเวที พร้อมกับเสียงร้องภาษาจีนที่เปล่งออกมาอย่างมีพลัง รวมไปถึงดนตรีทำนองจีนที่บรรเลงขึ้นอย่างหนักแน่น ราวกับว่าความผิดพลาดเป็นเรื่องไกลตัวพวกเขาเสียเหลือเกิน

ในช่วงเวลานี้ของปี ฉันได้พบเหล่า ‘คนแปลกหน้า’ ที่คุ้นเคยในวันสุดท้ายของการแสดง พิเศษหน่อยตรงที่ปีนี้ได้มีโอกาสเข้าไปสำรวจหลังเวที เพื่อดูว่าเหล่านักแสดงใช้ชีวิตและเตรียมตัวกันอย่างไรก่อนที่การแสดงจะเริ่มขึ้น

“ขึ้นไปข้างบนได้นะลูก บันไดอยู่ฝั่งนู้น”

คุณป้านักแสดงเอ่ยปาก ใบหน้าที่แต่งพร้อมขึ้นแสดงเหลือเพียงแค่เปลี่ยนชุดทำให้อดมองไม่ได้ เธอกำลังคุยอยู่กับคุณป้าอีกคนข้างร้านขายน้ำตาลปั้นเพื่อรอเวลาขึ้นแสดง

แต่ด้วยความที่ไม่กล้า เลยได้แต่เดินวนถ่ายเก็บบรรยากาศรอบๆ เวทีไปก่อน

.

“ขึ้นมาดูได้นะ ขึ้นมาเลย”

คุณลุงนักแสดงเอ่ยขึ้น ในขณะที่ฉันเดินอยู่ข้างเวที จำได้ว่าเมื่อครู่คุณลุงคนนี้เดินลงมาถ่ายรูปกับผู้ชมข้างล่างด้วยความใจดี ต่างจากสีสันโดดเด่นที่สะท้อนบุคลิกดุของตัวละครบนใบหน้า

และด้วยความไม่กล้าอีกเช่นเคย ฉันเลยพยักหน้าตอบรับ พร้อมขอเวลาทำใจอยู่ราว 5 นาที

.

เมื่อรวบรวมความกล้าได้สำเร็จ (สักที) ก็ก้าวเท้าขวาขึ้นเหยียบบันไดลิง ก่อนพบว่ามันชันกว่าที่คาด แต่ก็ขึ้นไปได้อย่างปลอดภัย

“เดินถ่ายได้เลย อยากถ่ายใครก็ขออนุญาตเขาเลย” คุณลุงนักแสดงคนเดิม เดินมาบอก

ด้วยความเกร็งเลยถ่ายคุณลุงกับคุณพี่นักดนตรีก่อน คุณลุงสวมแว่นไม่หันมามองสักนิด เพราะกำลังง่วนอยู่กับการอ่านโน้ต เพื่อตีเครื่องดนตรี ทั้งกลองเล็กและฆ้องให้ตรงกับจังหวะการแสดง 

เมื่อเริ่มเดินเข้าไปในโซนแต่งตัวหลังเวที ฉันก็ตกหลุมรักกับพื้นที่แคบๆ นี้อย่างจัง อย่าหาว่าโลกสวยเลย แต่เสน่ห์ของพื้นที่แคบๆ นี้คือการมีทุกอย่างเพรียบพร้อม โดยที่ทุกคนมี ‘กล่องแต่งหน้า’ เป็นของตัวเอง ตอนนี้นักแสดงบางคนกำลังแต่งหน้า บางคนกำลังแต่งตัว บางคนกำลังกินข้าว และบางคนกำลังซ้อมบท

.

“นี่ เป็นพยานให้ด้วยนะว่างิ้วเขาแสดงจริง ร้องจริง ไม่ได้ลิปซิงค์” 

คุณลุงนักแสดงคนเดิมเดินมาบอก อันที่จริงก่อนหน้านี้ฉันก็เคยคิดแบบนั้นเหมือนกัน จึงพยักหน้าตอบรับ พร้อมยิ้มให้ อย่างกับว่าคุณลุงกำลังบอกทั้งคนอ่านและคนเขียนไปในตัว

.

“เล่น (ขิมจีน) เป็นไหม”

คุณลุงนักดนตรีควบหน้าที่นักพากย์ หันมาถามฉันในช่วงที่เสียงดนตรีหยุดลง และเสียงภาษาจีนกำลังเปล่งออกมาจากปากของนักแสดงบนเวที ฉันส่ายหน้าพร้อมสารภาพว่าไม่มีพรสวรรค์ด้านดนตรีเลยจริงๆ 

ที่จริงแล้วเมื่อกลางวัน ฉันแอบเห็นคุณลุงคาบบุหรี่พร้อมกับซ้อมตีขิมไปด้วย คิดในใจว่า “โคตรเท่เลยลุง มู้ดมากๆ”

คุณลุงหันมาพูดอีกว่า “ผู้หญิงเล่นเยอะนะอันนี้” ก่อนจะหันกลับไปจดจ่ออยู่กับจังหวะการตีขิมอีกครั้ง 

ฉันเดินกลับไปตามทางเดิม พร้อมกับพูดว่า “ขออนุญาตถ่ายนะคะ” เกือบ 10 รอบ ก่อนจะก้าวลงบันไดลิงตัวเดิม (ที่เหมือนขาลงจะชันกว่าเดิม) 

การผจญภัยในที่แคบครั้งนี้จบลงหลังจากที่เหล่านักแสดงงิ้วแสดงจบเรื่อง งิ้วปีนี้ของฉันเต็มไปด้วยความรู้สึก ‘ฟรินส์’

เพราะคนหลังเวทีเหล่านั้นคือคนที่ฉันเห็นมาหลายปี แม้จะเห็นหน้าค่าตากันปีละไม่กี่วัน แต่ก็จะกลับมาเจอกันอีกทีในปีถัดไป จนอาจเรียกว่าเราเป็น ‘คนแปลกหน้าที่รู้จักกัน’ ก็ย่อมได้

ระหว่างเดินไปขึ้นรถกลับบ้าน ฉันเดินสวนกับคุณป้านักแสดงคนเดิม คนแรกที่เชื้อเชิญให้ขึ้นไปหลังเวที

“กลับแล้วเหรอ” คุณป้าถาม

“กลับแล้วค่ะ ขอบคุณมากเลยนะคะ” ฉันตอบ พร้อมยิ้มอย่างสุขใจ

และหวังว่าเราจะเจอกันอีกทีปีหน้านะ…‘คนแปลกหน้า’

ความรู้สึกของคุณหลังอ่านบทความนี้เป็นอย่างไร ?

Like ถูกใจ
0
Love รักเลย
0
Haha ตลก
0
Sad เศร้า
0
Angry โกรธ
0
Writings

ภาษารุนแรงในเพลงร็อก: ศิลปะ การต่อต้าน หรือแค่คำหยาบ

เรื่อง: ณฐนนท์ สายรัศมี ภาพประกอบ: สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ หากดนตรีคือกระจกสะท้อนสังคม เพลงร็อกก็คงเป็นกระจกที่แตกเป็นเสี่ยงๆ บาดคม ท้าทาย และไม่เคยเลือกแสดงเพียงด้านที่งดงาม  ภายใต้เสียงกีตาร์อันกระหึ่ม เสียงกลองที่ดุดัน และน้ำเสียงของนักร้องที่มักเต็มไปด้วยอารมณ์โกรธ เกลียด หรือผิดหวัง ...

Writings

มากกว่าแค่ลวดลาย รอยสักที่บอกเล่าเรื่องราว อัตลักษณ์ และวัฒนธรรมที่เปลี่ยนไป

เรื่อง : ฐิดาพร พิมพ์สีโคตร ภาพประกอบ : สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ จากภาพลักษณ์ที่เคยถูกมองว่าเป็นเพียงสัญลักษณ์ของกลุ่มคนบางกลุ่ม ปัจจุบัน ‘รอยสัก’ ได้กลายปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมที่พบเห็นได้ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นบนร่างกายของนักแสดงชื่อดัง นักกีฬา ศิลปิน ...

Writings

Graffiti ศิลปะแห่งการต่อสู้ไม่รู้จบ

เรื่องและภาพ : สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ เพราะไม่ว่าจะต้องสู้กับใคร ศิลปะจะคงอยู่ข้างผู้คนเสมอ… ภาพวาดที่มีมากกว่าความสวยงาม และแฝงไว้ด้วยความคิดอย่างเต็มเปี่ยมจึงสามารถพาผู้ชมย้อนกลับไปมองไปปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมต่างๆ ได้ทุกขณะ  ดังนั้น เมื่อกำแพงกลายเป็นแคนวาส สีสันฉูดฉาดที่พ่นลงไปเป็นตัวแทนการแสดงออกทางความคิด กราฟิตี้ (Graffiti) ศิลปะที่คนส่วนใหญ่มองว่าขบถ ...

Writings

จดหมายถึงบ้านใหม่

เรื่องและภาพประกอบ: สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ ที่อยู่จัดส่ง บ้านใหม่ ถึง บรรพบุรุษ 30 มีนาคม 2568        นาฬิกาบอกเวลาตี 3 ได้เวลาตื่นเช้ามาช่วยหม่าม้าเตรียมของเพื่อไปเยี่ยมเหล่ากง (ทวดชาย) ...

Lifestyle

ปาจื่อ: เปิดรหัสลับแห่งโชคชะตาด้วยศาสตร์จีนโบราณ

เรื่อง: ณฐนนท์ สายรัศมี ภาพประกอบ: สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ เคยรู้สึกไหมว่าชีวิตของคุณถูกกำหนดไว้แล้ว? ทำไมบางคนเกิดมาพร้อมความโชคดี ทำอะไรก็ประสบความสำเร็จได้อย่างง่ายดาย ในขณะที่บางคนต้องดิ้นรนอย่างหนัก แผ่นดินก็ไหวพร้อมกัน แต่ห้องเราพังห้องเดียว เคยสงสัยไหมว่า ทำไมบุคลิก นิสัย ...

Art & Culture

วิปลาส เมื่อความเชื่อนำไปสู่โศกนาฏกรรม

เรื่อง : ฐิดาพร พิมพ์สีโคตร และ สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ ภาพประกอบ : สุชานันท์ สหวงศ์เจริญ “แม่ทำหนูทำไม อย่าทำหนูเลย” เสียงร่ำไห้ของเด็กหญิงดังสะท้านในความมืดมิด…นี่คือเสียงจากละครเวที ‘วิปลาส ...

0 %

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

Allow All
Manage Consent Preferences
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    Always Active

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • Google Analytics

    คุ้กกี้ที่เราเก็บไป จะนำไปใช้เพื่อประกอบการวิเคราะห์การอ่านบทความ/ข่าวภายในเว็บไซต์เท่านั้น จะไม่มีการนำข้อมูลผู้ใช้ไปใช้ในเชิงพาณิชย์แต่อย่างใด

Save