เรื่อง : ธนัชชา สิริคุณานันทน์กุล
ภาพ : Puey Ungphahorn Library

หอสมุดป๋วย อึ๊งภากรณ์ (หอสมุดป๋วยฯ) เตือนนักศึกษา ระวังมิจฉาชีพในรูปแบบการแจกแบบสอบถาม หลอกเอาข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อชวนทำงานขายตรง ชี้สาเหตุที่เข้าหอสมุดป๋วยฯ ได้ มีทั้งคนใน คนรู้จักให้ยืมบัตร และคนนอกที่จ่ายค่าเข้า ผู้เสียหายชี้ ที่โรงอาหาร JC และบร. 1 ก็เจอ แถมมีมานานแล้ว
เมื่อวันที่ 24 ตุลาคมที่ผ่านมา จากกรณีหอสมุดป๋วยฯ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) ศูนย์รังสิต ออกประกาศเตือนนักศึกษา ให้ระวังมิจฉาชีพเข้ามาแจกแบบสอบถาม และขอข้อมูลส่วนบุคคลนั้น
พิษณุ ใจกล้า บรรณารักษ์หอสมุดป๋วยฯ ให้สัมภาษณ์ว่า หลังจากได้รับแจ้งจากนักศึกษาผ่านช่องทางแอพพลิเคชั่น LINE (ไลน์) ว่าพบเห็นการแจกแบบสอบถาม คล้ายจะเป็นการหลอกเก็บข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อชวนไปร่วมธุรกิจขายตรง เพราะโดยทั่วไป แบบสอบถามสำหรับนักศึกษามักจะไม่ถามข้อมูลส่วนบุคคลอย่างเบอร์โทรศัพท์ ทางหอสมุดป๋วยฯ จึงออกประกาศเตือนให้ผู้ใช้บริการระมัดระวังเรื่องการให้ข้อมูลส่วนบุคคลกับคนที่ไม่รู้จัก เพราะบุคคลดังกล่าวไม่ได้ขออนุญาตแจกแบบสอบถามตามระเบียบการขออนุญาตแจกแบบสอบถามของหอสมุดป๋วยฯ ที่จะต้องทำเป็นบันทึกข้อความ พร้อมระบุเนื้อหาในแบบสอบถามว่าเป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับเรื่องอะไร มีคำถามอะไรบ้าง เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาใด และต้องมีลายเซ็นของอาจารย์ประจำวิชากำกับ
พิษณุ กล่าวว่า ประตูเข้าหอสมุดป๋วยฯ เป็นระบบแสกนบัตรนักศึกษา หรือบัตรประจำตัวบุคลากรในมธ. ผู้ที่เข้ามาแจกแบบสอบถามในหอสมุดป๋วยฯ ได้จึงมีทั้งกรณีที่เจ้าของบัตรรับว่าจ้างมาแจกเอง คนรู้จักที่ยืมบัตรนักศึกษาหรือบัตรประจำตัวบุคลากรมาแสกนเข้าหอสมุดป๋วยฯ และบุคคลภายนอกที่ชำระค่าบริการเพื่อเข้าใช้หอสมุดป๋วยฯ โดยกรณีที่พบล่าสุดคือ ผู้แจกแบบสอบถามเป็นนักศึกษามธ. ที่รับแบบสอบถามจากบุคคลภายนอกเข้ามาแจก โดยได้รับค่าจ้างแผ่นละ 50 สตางค์
“การใช้แบบสอบถามหลอกเอาข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อขายตรงไม่ได้พึ่งเกิดขึ้นในช่วงนี้ ก่อนหน้านี้ก็เคยได้รับแจ้งมาเช่นกัน เป็นคำถามเกี่ยวกับผู้ประกอบการเหมือนเดิม ไม่ได้เปลี่ยนอะไรมาก จึงสามารถรับรู้ได้ทันทีว่าเป็นการหลอกขายตรงอย่างแน่นอน” พิษณุกล่าวและว่า หากพบเห็นการแจกแบบสอบถามที่มีลักษณะไม่น่าไว้วางใจที่หอสมุดป๋วยฯ สามารถแจ้งเจ้าหน้าที่ได้ทุกช่องทาง เจ้าหน้าที่จะรีบเข้าไปเชิญผู้แจกแบบสอบถามออกจากหอสมุดป๋วยฯ และลงประวัติการใช้บริการผิดวัตถุประสงค์ไว้ในระบบ เช่นเดียวกันกับสถานที่อื่นๆ ในมธ. หากพบเจอลักษณะดังกล่าว สามารถแจ้งเจ้าหน้าที่ประจำแต่ละสถานที่ได้ทันที
นักศึกษา ก. (นามสมมุติ) หนึ่งในผู้ที่เคยได้รับแจกแบบสอบถาม กล่าวว่า เมื่อประมาณ 2 เดือนก่อนหน้านี้ ขณะพักกลางวันอยู่ที่โรงอาหารสังคมศาสตร์ 1 หรือโรงอาหาร JC มีผู้ชายคนหนึ่ง แต่งกายด้วยเสื้อเชิ้ตสีเข้มและกางเกงสแล็กสีดำ เข้ามาแจกแบบสอบถามรูปแบบเดียวกันกับในภาพประกอบที่หอสมุดป๋วยฯ ลงประกาศเตือน โดยขอให้ช่วยตอบแบบสอบถามและยืนรอเก็บอยู่บริเวณนั้น ไม่ได้ชวนคุยอะไรเพิ่มเติม แต่เพราะ นักศึกษา ก. รู้สึกไม่น่าไว้วางใจ จึงตอบไปแค่คำถามทั่วไปที่ให้ทำเครื่องหมายแบบเลือกตอบ ไม่ได้กรอกเบอร์โทรศัพท์หรือข้อมูลส่วนบุคคลอื่นๆ
อัครพงษ์ อำภา ศิษย์เก่ามธ. ปีการศึกษา 2560 กล่าวว่า เมื่อตอนที่เขาเป็นนักศึกษาชั้นปีที่ 1 ขณะเดินผ่านอาคารบรรยายเรียนรวม 1 (บร.1) มีผู้ชายสวมเสื้อเชิ้ต ลักษณะคล้ายนักศึกษาทั่วไป เข้ามาขอให้ช่วยตอบคำถาม โดยอ้างว่าเป็นเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาเรียน ถามว่าถ้าเลือกได้อยากเป็นเจ้านายตัวเอง หรืออยากทำงานประจำมากกว่ากัน ซึ่งเขาเลือกตอบงานประจำ เพราะต้องการมีเวลาว่างสำหรับงานอดิเรก และอาจเป็นเพราะคุณลักษณะไม่ตรงตามที่ต้องการ ผู้ชายสวมเสื้อเชิ้ตจึงไม่ถามอะไรต่อ เพียงแค่ขอบคุณและจากไป
“ช่วงนั้นเจอขายตรงเยอะมาก มักจะเริ่มถามว่าสนใจไปทำงานกับ…ไหม แต่ละที่ต่างกันไป นักศึกษาปีการศึกษา 2559-2560 น่าจะต้องเคยเจอกันสักครั้งหนึ่ง” อัครพงษ์กล่าว